بسته بندی اتمسفر اصلاح شده (MAP) در حفظ کیفیت و ماندگاری لوبیا سبز
مدت زمان مطالعه: 12 دقیقه
1403/08/25
بسته بندی اتمسفر اصلاح شده یا مَپ (MAP) در حفظ کیفیت و ماندگاری لوبیا سبز
لوبیا سبز یکی از سبزیجات پرمصرف در جهان است که به دلیل محتوای بالای ویتامینها، مواد معدنی، فیبر، و آنتیاکسیدانها، اهمیت زیادی در رژیمهای غذایی دارد. از چالشهای اساسی در تولید و عرضه لوبیا سبز، حفظ کیفیت ظاهری، ارزش تغذیهای، و افزایش ماندگاری آن است. تکنیکهای مختلف بسته بندی مانند استفاده از اتمسفر اصلاح شده (Modified Atmosphere Packaging) و وکیوم (Vacuum Packaging) بهعنوان راهکارهایی برای بهبود نگهداری محصولات کشاورزی مانند لوبیا سبز مطرح شدهاند. این مقاله به بررسی علمی و مقایسهای این دو روش بسته بندی در حفظ کیفیت ظاهری و ارزشهای تغذیهای لوبیا سبز میپردازد.
چالش های نگهداری لوبیا سبز
نگهداری لوبیا سبز به دلیل حساسیتهای بالای این محصول به عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و اکسیژن، با چالشهای متعددی همراه است. این چالشها میتوانند باعث کاهش کیفیت، ارزش تغذیهای و ماندگاری لوبیا سبز شوند. در ادامه به برخی از مهمترین چالشهای نگهداری لوبیا سبز اشاره میشود:
پژمردگی و از دست دادن رطوبت
لوبیا سبز دارای محتوای آب بالایی است و بهسرعت رطوبت خود را از دست میدهد. از دست رفتن رطوبت باعث پژمردگی، کاهش کیفیت ظاهری و کاهش وزن محصول میشود. این مشکل بیشتر زمانی رخ میدهد که محصول در شرایط مناسب دمایی و رطوبتی نگهداری نشود. برای جلوگیری از این چالش، نگهداری در دماهای پایین (حدود 4-5 درجه سانتیگراد) و رطوبت نسبی بالا (90-95 درصد) توصیه میشود.
تغییر رنگ
یکی از مهمترین چالشهای نگهداری لوبیا سبز، تغییر رنگ آن از سبز به زرد یا قهوهای است. این تغییر رنگ به دلیل فرآیندهای اکسیداسیونی و فعالیت آنزیمهای اکسیداتیو مانند پلیفنولاکسیداز (PPO) رخ میدهد. کاهش اکسیژن و کنترل دمای محیط میتواند این تغییرات را به تأخیر بیندازد، اما در غیر این صورت، ظاهر لوبیا بهسرعت خراب میشود.
کاهش ارزش تغذیهای
در طول مدت نگهداری، لوبیا سبز به دلیل فرآیندهای تنفسی و اکسیداسیونی، برخی از مواد مغذی خود مانند ویتامین C، ویتامین A و آنتیاکسیدانها را از دست میدهد. این مشکل بهویژه در صورتی که لوبیا در معرض اکسیژن زیاد یا دماهای بالا قرار گیرد، بیشتر میشود. بسته بندی مناسب مانند بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده (MAP) میتواند به حفظ این مواد مغذی کمک کند.
رشد میکروبی و فساد
لوبیا سبز بهویژه در شرایطی که رطوبت بالا و تهویه ضعیف وجود دارد، محیط مناسبی برای رشد باکتریها، کپکها و قارچها است. رشد میکروبی میتواند باعث فساد محصول، ایجاد بو و طعم نامطلوب و کاهش ماندگاری شود. نگهداری در دماهای پایین، کاهش رطوبت نسبی، و استفاده از روشهای بسته بندی پیشرفته میتواند این چالش را کاهش دهد.
سرمازدگی
در صورتی که لوبیا سبز در دماهای بسیار پایین (زیر 0 درجه سانتیگراد) نگهداری شود، ممکن است دچار سرمازدگی شود. این امر باعث ایجاد لکههای قهوهای روی سطح محصول، نرم شدن بافت و کاهش کیفیت آن میشود. بنابراین، تنظیم دمای مناسب در طول نگهداری اهمیت زیادی دارد.
واکنشهای اتیلنی
لوبیا سبز به اتیلن، هورمون گیاهی تولید شده توسط برخی میوهها و سبزیجات حساس است. قرارگیری لوبیا سبز در کنار میوههایی که اتیلن تولید میکنند (مانند سیب، موز و گوجهفرنگی) میتواند باعث تسریع فرآیند پیری، زرد شدن و از دست رفتن کیفیت محصول شود. بنابراین، جداسازی محصولات حساس به اتیلن از محصولات تولیدکننده اتیلن ضروری است.
آسیبهای فیزیکی و مکانیکی
لوبیا سبز به دلیل داشتن بافت نازک و شکننده، بهآسانی در اثر فشار، ضربه یا خم شدن آسیب میبیند. آسیبهای فیزیکی باعث ورود میکروارگانیسمها، تسریع در تغییرات آنزیمی و کاهش کیفیت محصول میشود. این مسئله بهویژه در حملونقل و بسته بندی نادرست بهوضوح دیده میشود. استفاده از بسته بندیهای مناسب و ملایم، حملونقل دقیق و جلوگیری از فشار مکانیکی میتواند از آسیبهای فیزیکی جلوگیری کند.
تنفس بالا
لوبیا سبز بعد از برداشت همچنان به فرآیندهای تنفسی خود ادامه میدهد که منجر به مصرف ذخایر انرژی محصول، تولید گرما و دیاکسید کربن میشود. تنفس بالا میتواند ماندگاری محصول را بهشدت کاهش دهد و فرآیندهای پیری را تسریع کند. کاهش دما و استفاده از بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده (MAP) برای کاهش سرعت تنفس، از راهکارهای موثر در این زمینه است.
کنترل نادرست دما
دما یکی از عوامل کلیدی در نگهداری لوبیا سبز است. دماهای بالا باعث تسریع فرآیندهای متابولیکی و کاهش سریع کیفیت محصول میشود، در حالی که دماهای پایینتر از حد بهینه ممکن است باعث سرمازدگی شوند. نگهداری لوبیا سبز در دمای مناسب بین 4-7 درجه سانتیگراد میتواند این چالش را بهطور موثری کاهش دهد.
معرفی خط تولید و بسته بندی لوبیا سبز
خط تولید لوبیا سبز
خط تولید لوبیا سبز شامل مراحل برداشت، شستشو، درجهبندی، برش و خرد کردن (در صورت نیاز)، بلانچینگ (Blanching)، و در نهایت بسته بندی است. بلانچینگ فرایندی است که با استفاده از حرارتدهی کوتاه مدت و سپس سرد کردن سریع انجام میشود تا فعالیت آنزیمی که ممکن است به خرابی محصول منجر شود، متوقف گردد.
بسته بندی و نقش آن در حفظ محصول
بسته بندی به عنوان یکی از مراحل حیاتی در فرایند تولید لوبیا سبز، نقشی کلیدی در افزایش ماندگاری و حفظ ارزشهای تغذیهای محصول دارد. بسته بندی نامناسب میتواند به از دست رفتن کیفیت محصول از جمله تغییر رنگ، کاهش مواد مغذی، و فساد میکروبی منجر شود.
شرکت دانش بنیان استیل غرب آسیا، طراح و سازنده دستگاه های بسته بندی تری سیلر برای بسته بندی محصولات غذایی از جمله لوبیا سبز می باشد.
اگر تصمیم دارید برای کسب و کار یا شرکت خود دستگاه بسته بندی مناسب و با کیفیت تهیه کنید؛ می توانید با کارشناسان خبره ما درتماس باشید تا با مشاوره رایگان شما رو به بهترین گزینه ای که میتوانید داشته باشید راهنمایی کنند.
دستگاه هایی که میتوانند در این مسیر به شما کمک کنند، به شرح زیر هستند؛ شما می توانید با کلیک بر لینک های زیرمطالعه کنید.
این دستگاه با روش های مختلفی از جمله وکیوم و تزریق گاز که به اتمسفر اصلاح شده (MAP) معروف است و می تواند عمل بسته بندی را انجام دهد.
مراحل در این دستگاه به صورت زیر است:
ظرف های از پیش ساخته شده به صورت اتوماتیک (دستگاه ظرف گذار اتوماتیک) و یا دستی بر روی دستگاه قرار می گیرند، و همچنین بصورت اتوماتیک و یا دستی، محصول به داخلشان بارگزاری می شود.
سپس ظرف های حاوی محصول به داخل قالب دستگاه هدایت شده وکیوم و بسته بندی می گردند، در این مرحله فیلم بر روی ظرف دوخت میشود.
پس از این مرحله، ظروف بسته بندی شده می توانند به زیر جت پرینتر هدایت شوند و تاریخ و موارد دیگر بر روی آنها درج شود.
دستگاه بسته بندی تری سیلر اتوماتیک، یکی از محصولات تولیدی شرکت استیل غرب آسیا می باشد.
ویژگی های دستگاه:
راه اندازی و تنظیمات دستگاه به سادگی توسط اپراتور، قابل انجام است.
این دستگاه با روش های مختلفی از جمله وکیوم و تزریق گاز که به اتمسفر اصطلاح شده (MAP) معروف است و می تواند عمل بسته بندی را انجام دهد.
دستگاه تری سیلر نیمه اتوماتیک جهت بسته بندی روزانه در مقیاس کوچک و متوسط مورد استفاده قرار گرفته می شود. همچنین از این دستگاه در فروشگاه ها، رستوران ها (جهت غذای بیرون بر) و آزمایشگاه ها نیز استفاده می گردد.
طریقه کار با دستگاه به صورتی می باشد که پس از قرار دادن ظروف پر شده از محصول بر روی قالب آن، توسط اپراتور، میز دستگاه می بایست 180 درجه بچرخد و سپس توسط اپراتور، با فشار کلیدها، دستگاه، فرمان بسته بندی را صادر می کند.
این دستگاه با روش های مختلفی از جمله وکیوم و تزریق گاز که به اتمسفر اصطلاح شده (MAP) معروف است و می تواند عمل بسته بندی را انجام دهد. در بسته بندی فقط با وکیوم پاکت یا پوشش پلاستیکی کاملا به محصول می چسبد.
دستگاه بسته بندى وکیوم چمبر یا وکیوم کابینى (تک کابین و دو کابین)، جهت بسته بندى انواع محصولات غذایى از جمله لوبیا سبز در کیسه هاى پلاستیکى مورد استفاده قرار می گیرد.
ویژگی های دستگاه :
بسته بندى محصولات با وکیوم کامل یا روش اتمسفر اصلاح شده - MAP
دارای پمپ وکیوم روتاری روغنی با قدرت مکش بسیار بالا
دوخت قوی و بدون خطا
برای مشاهده اطلاعات بیشتر در مورد دستگاه بسته بندی وکیوم چمبر خشکبار، میتوانید صفحه این محصول را مشاهده نمایید.
قابل به ذکر است که دستگاه های تولیدی شرکت ما ، قابلیت انجام هر دو روش وکیوم و اتمسفر اصلاح شده را با توجه به محصول شما دارد. در خصوص بسته بندی لوبیا سبز، دو روش رایج بسته بندی یعنی وکیوم و اتمسفر اصلاح شده به طور مقایسه ای بررسی شده اند و نتایج آن به شرح زیر است.
بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده (MAP)
بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده شامل جایگزینی هوای داخل بسته با گازهای خاصی مانند نیتروژن (N2)، دیاکسید کربن (CO2)، و اکسیژن (O2) با نسبتهای خاص است. هدف اصلی این روش، کاهش میزان اکسیژن و افزایش میزان گازهای دیگر برای کنترل تنفس محصولات تازه و کاهش رشد میکروبی است.
تأثیر مَپ (MAP) بر حفظ ارزشهای تغذیهای و رنگ لوبیا سبز
مطالعات نشان دادهاند که MAP میتواند به حفظ ویتامینها و مواد مغذی لوبیا سبز کمک کند. بهطور خاص، کاهش اکسیژن در محیط بسته بندی باعث کاهش اکسیداسیون و در نتیجه حفظ بهتر ویتامین C، ویتامین A، و آنتیاکسیدانهای موجود در لوبیا سبز میشود.
بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده باعث کاهش سرعت پیرشدن محصول و حفظ کیفیت ظاهری آن میشود. لوبیا سبز بسته بندی شده با MAP کمتر دچار تغییر رنگ و پژمردگی میشود، که این موضوع به دلیل کاهش سرعت فرایندهای اکسیداسیون و تنفس در محصول است.
بسته بندی وکیوم (vacuum)
در بسته بندی وکیوم ، هوای داخل بسته بندی بهطور کامل تخلیه میشود و سپس بسته بندی سیل میگردد. این تکنیک به دلیل کاهش اکسیژن موجود در بسته بندی، باعث کاهش رشد میکروارگانیسمهای هوازی و کاهش فساد محصول میشود.
تأثیر وکیوم بر حفظ ارزشهای تغذیهای و رنگ لوبیا سبز
تحقیقات نشان دادهاند که وکیوم بسته بندی میتواند به حفظ مواد مغذی و ویتامینهای لوبیا سبز کمک کند. با این حال، در برخی موارد ممکن است فرایند بلانچینگ و سپس وکیوم کردن، منجر به از دست دادن بخشی از ویتامینها شود، بهویژه ویتامین C که نسبت به حرارت حساس است.
بسته بندی با وکیوم میتواند به کاهش تغییرات ظاهری مانند تغییر رنگ و پژمردگی کمک کند. با این حال، در مقایسه با MAP ، وکیوم ممکن است باعث لهشدگی محصول شود، بهویژه اگر لوبیا سبز در مراحل اولیه تازه و شکننده باشد.
مقایسه بین دو بسته بندی MAP و وکیوم در حفظ کیفیت و ارزش تغذیهای لوبیا سبز
بسته بندی با MAP به دلیل کنترل بهتر میزان گازهای داخل بسته و جلوگیری از اکسیداسیون، میتواند در حفظ مواد مغذی مانند ویتامینها و آنتیاکسیدانها موثرتر از وکیوم بسته بندی عمل کند. در حالی که وکیوم نیز در کاهش رشد میکروبی موثر است، به دلیل از بین بردن کامل هوا، ممکن است تغییرات شیمیایی داخلی محصول باعث از دست رفتن بخشی از مواد مغذی شود.
در مقایسه با وکیوم، بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده تأثیر بهتری در حفظ کیفیت ظاهری دارد. MAP به دلیل تنظیم دقیق میزان اکسیژن و دیاکسید کربن، میتواند باعث کاهش تغییرات ظاهری مانند تغییر رنگ و پژمردگی محصول شود، در حالی که وکیوم ممکن است به دلیل فشار مکانیکی، باعث آسیب به ساختار محصول گردد.
مطالعات نشان دادهاند که هر دو روش بسته بندی میتوانند ماندگاری لوبیا سبز را به میزان قابل توجهی افزایش دهند. با این حال، MAP به دلیل تنظیم دقیقتر گازها، میتواند ماندگاری طولانیتری نسبت به وکیوم فراهم کند، بهویژه در شرایطی که محصول به طور مداوم تحت تاثیر تغییرات دمایی قرار میگیرد.
در مجموع، هر دو روش بسته بندی MAP و وکیوم تاثیرات مثبتی بر حفظ ارزشهای تغذیهای و کیفیت ظاهری لوبیا سبز دارند، اما بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده (MAP) به دلیل کنترل بهتر گازهای داخل بسته بندی، در حفظ مواد مغذی، کیفیت ظاهری و ماندگاری محصول موثرتر است. انتخاب بین این دو روش بسته بندی باید بر اساس نیازهای بازار، شرایط نگهداری، و هزینههای عملیاتی صورت گیرد.