بسته بندی چای : راز ماندگاری عطر و طعم بینظیر!
مدت زمان مطالعه: 19 دقیقه
1403/09/13

چای یکی از محبوبترین و پر مصرف ترین نوشیدنیها در سراسر جهان است. چای از جمله مواد غذایی حساس محسوب می شود که با کمی بی توجهی امکان دارد قبل از رسیدن به دست مصرف کننده آسیب ببیند و عطر و طعم خود را از دست بدهد. به همین منظور لازم است تا پس از کشت و مراحل خشک کردن ، به شیوه ای صحیح بسته بندی شود تا از هرگونه آسیب در امان بماند، رشد میکروبی در زمان نگهداری چای باعث کاهش طراوت آن شده و یکی از مشکلات عمده در صنعت چای است. بسته بندی اتمسفر اصلاحشده یکی از محبوبترین روشهای بسته بندی در صنعت چای است که از ترکیب بهینه نیتروژن خالص، اکسیژن و دی اکسید کربن در بسته بندی با مانع بالا یا نفوذپذیر تشکیل شده است. تحقیقات نشان میدهند تزریق گاز نیتروژن در بسته بندی های چای رشد میکروبی را به شدت به تأخیر میاندازد و باعث میشود طعم استاندارد چای حفظ شود.
دستگاه های بسته بندی چای در انواع سیل وکیوم اتوماتیک، نیمه اتوماتیک و دستی برای بسته بندی چای توسط شرکت ماشین سازی استیل غرب آسیا طراحی و تولید شده است، که برای مصارف صنعتی، کارگاهی و خانگی استفاده می شوند.
فقط محصولات چای با کیفیت تضمینشده ارزش محافظت و افزایش عمر مفید دارند.
عوامل مؤثر بر ماندگاری محصول چای
درک علل خراب شدن چای در انتخاب بسته بندی مناسب برای به حداکثر رساندن ماندگاری بسیار مهم است. معمولاً عواملی که باعث تخریب چای میشوند، تغییراتی در عطر، طعم، رنگ و بافت آن ایجاد میکنند.عوامل ذاتی محصول خام
عواملی که مربوط به محصول خام میباشند عبارتاند از:- کیفیت اولیه: استفاده از مواد آزمایش نشده به راحتی منجر به خراب شدن میشود. بهعنوان مثال، برگ چای مرطوب میتواند منجر به کپک زدن شود.
- ماهیت ذاتی محصول: این محصول سرشار از مواد فعال است. برای مثال چای سبز در دمای اتاق تنها یک سال ماندگاری دارد.

نوع بسته بندی
طراوت و تازگی، سنگ بنای کیفیت چای است. هنگامی که چای تازه برداشت میشود، حاوی تعداد زیادی ترکیبات فرار است که به طعم و عطر بینظیر آن کمک میکند. با گذشت زمان، این ترکیبات تجزیه شده و منجر به بدتر شدن طعم میشوند. برای درک کامل از تفاوتهای ظریف چای، ضروری است که آن را تا حد امکان تازه نگه دارید. چندین عامل کلیدی میتوانند بر تازگی چای تأثیر بگذارند. قرار گرفتن درمعرض نور، رطوبت و هوا مقصر اصلی هستند که تجزیه ترکیبات مفید چای را تسریع میکنند:- اکسیژن: اکسیژن عامل اصلی از بین بردن تازگی و طراوت چای (خصوصا چای سیاه) است. برگهای چای بهمرور زمان با قرار گرفتن در معرض هوا اکسید میشوند. با از بین رفتن پلی فنلها و ویتامینها، کیفیت چای تا حد زیادی کاهش مییابد. انواع بسته بندی با خواص آببندی هوای تقویتشده بهعنوان مانعی در برابر اکسیژن عمل میکند و خطر اکسیداسیون را کاهش میدهد. آببندیهای هرمتیک (فرایندی حیاتی که بهطور گسترده در صنایع مختلف استفاده میشود و ایجاد سیل یا دوخت ضد هوا را تضمین میکند) و دربهای طراحی شده خاص نمونههایی از ویژگیهایی هستند که هوابندی برتر را افزایش میدهند.
- رطوبت: چای مادهای جاذب رطوبت است که رطوبت هوا را جذب میکند. در نتیجه، قرار گرفتن برگهای چای در معرض رطوبت باعث میشود طعم خود را بیهوده آزاد کنند. مدیریت سطوح رطوبت برای حفظ کیفیت مطلوب چای حیاتی است. رطوبت بیشازحد میتواند طعمها را به خطر بیندازد و منجر به رشد کپک شود. برای حفظ تازگی چای توصیه میشود از گزینههای بسته بندی که رطوبت را بهطور مؤثر جذب میکنند، استفاده شود. بستههای جذبکننده یا تنظیمکننده رطوبت، گزینههای عالی برای کنترل آن هستند.
- نور: نور عامل تخریبکننده چای است؛ زیرا اشعه ماوراءبنفش میتواند ترکیبات ظریفی را که مسئول متمایز بودن آن هستند، تجزیه کند. رنگدانهها یا لیپیدهای گیاهی در برگ چای از طریق واکنش ناشی از نور بهسرعت اکسید شده و باعث ایجاد طعم فلزی در برگهای چای میشوند. بنابراین، انتخاب مواد بسته بندی با حفاظت نور برتر بسیار مهم است. بهدنبال گزینههایی باشید که خاصیت مسدود کننده اشعه ماوراءبنفش را ارائه میکنند تا مطمئن شوید طعم و عطر چای دستنخورده باقی میماند.
- بوی نامطبوع: از دیدگاه میکروسکوپی، چای ساختاری متخلخل دارد. این گیاه مولکولهای اطراف خود را جذب میکند و در تماس با بوهای نامطبوع بهراحتی آلوده میشود.
- گرما: هر چه دما بیشتر باشد، کیفیت چای سریعتر تغییر میکند. این مسئله عمدتاً در شرایط ذخیرهسازی چای تاثیرگذار است.
- میکروبها: میکروبها باعث تخریب، فساد و آلودگی چای میشوند. در نتیجه رنگ، طعم، عطر و آنتی اکسیدانهای موجود در چای از بین میروند.
انتخاب مواد بسته بندی مناسب چای
پس از درک عوامل خراب شدن چای، میدانیم که یک بسته بندی خوب بهعنوان مانعی فیزیکی در برابر اکسیژن، رطوبت و میکروارگانیسمها برای چای عمل میکند. عملکرد بسته بندی، ماندگاری طولانیمدت چای را تعیین میکند. علاوه بر این واقعیت که مواد بسته بندی چای باید بتوانند از عبور نور جلوگیری کنند، نفوذپذیری نیز اهمیت زیادی دارد.نوع بسته بندی | مزایا |
بسته بندی در قوطی فلزی | جذابیت بصری، ذخیره سازی بلند مدت چای، محافظ عالی در برابر نور، رطوبت و هوا |
بسته بندی با فویل | مانع خوبی در برابر عوامل خارجی، محافظ خوب در برابر نور، رطوبت و هوا |
بسته بندی در ظروف شیشه ای | کمترین نفوذ پذیری را دارند. بنابراین عبور ترکیبات با وزن مولکولی کم از میان آنها دشوار است |
بسته بندی با کاغذ | در دسترس و مقرون به صرفه ، مستعد جذب رطوبت ، مناسب برای ذخیره سازی کوتاه مدت چای |
بسته بندی درون ظروف و یا پوشش های پلیمری | پلیمرهایی مانند پلی اتیلن با چگالی کم (LDPE) ، پلی وینیل کلراید (PVC) یا پلی پروپیلن (PP) میتوانند طیف وسیعی از نفوذپذیری را ارائه می دهند و اولین انتخاب بسته بندی چای در نظر گرفته می شوند |
روشهای بسته بندی چای برای افزایش ماندگاری
صرفنظر از فناوری بسته بندی استفادهشده، کلید محافظت از چای در برابر اثرات مخرب این است که چای در معرض اکسیژن، رطوبت، بو و نور قرار نگیرد. امروزه تلاشها برای افزایش ماندگاری بر حذف یا اصلاح فضای اطراف چای در بسته بندی متمرکز است.بسته بندی با فناوری نانو
بسته بندی با کمک فناوری نانو صنایع مختلف را متحول کرده است و بسته بندی چای نیز از این قاعده مستثنی نیست. با گنجاندن نانومواد در بسته بندی، میتوان تازگی چای را افزایش داد. این نانوذرات میتوانند لایهای محافظتی و اضافی در برابر عناصر مضر ایجاد کرده و کیفیت چای را برای مدت طولانی حفظ کنند. نانوتکنولوژی زمینهای در حال تکامل با پتانسیل بسیار زیاد برای نواوریهای بسته بندی چای در آینده است.بسته بندی وکیوم
بسته بندی وکیوم به تکنیک حذف هوا از چای کیسهای قبل از سیل کردن اشاره دارد. در این روش هوا، رطوبت و میکروبها از چای کیسهای خارج میشوند و فرایند وکیوم کردن انجام میشود. استفاده از این روش باعث کاهش فرایند اکسیداسیون میشود. با به حداقل رساندن حضور اکسیژن، طراوت چای را میتوان به مدتطولانی حفظ کرد. این روش بهویژه برای چایهای ظریف مانند چای سبز و سفید که بهشدت در برابر زوال اکسیداتیو آسیبپذیر هستند، مؤثر است. روش بسته بندی وکیوم تضمین میکند که برگهای چای برای مدت طولانی ایمن هستند اما فشار زیاد روی چای باعث خرد شدن برخی از برگها و قابل استفاده نبودن آنها میشود.بسته بندی با اتمسفر اصلاحشده (MAP)
بسته بندی با اتمسفر اصلاحشده به تغییر اتمسفر اطراف محصولات غذایی در داخل یک بسته برای نگهداری مواد غذایی اشاره دارد. بهطور کلی میتوان اتمسفر اصلاحشده را به دو دسته مختلف فعال و غیرفعال تقسیم کرد.- بسته بندی با اتمسفر اصلاحشده فعال را میتوان بهعنوان جایگزینی گازهای اصلی در بسته با مخلوط گازهای دلخواه تعریف کرد.
- بسته بندی با اتمسفر اصلاحشده غیرفعال به این معنی است که محصول با نوعی فیلم بسته بندیشده است. اتمسفر داخل بسته بندی نتیجه طبیعی تنفس محصول و انتشار گازها از طریق فیلم است. در این روش نیازی به تعویض گاز داخل بسته بندی نیست.

انواع بسته بندی اتمسفر اصلاحشده در زمینه بسته بندی چای
بسته به محصولات چای و مشخصات خاص آنها، فناوری مناسب برای افزایش عمر مفید چای بسیار مهم است. در زیر محبوبترین روشهای اتمسفر اصلاحشده ذکر شدهاند:فلاشینگ نیتروژن
فلاشینگ نیتروژن روشی معمول برای بسته بندی اتمسفر اصلاحشده فعال است. در طی این روش، گازی بیاثر به داخل کیسه تزریق میشود تا جایگزین اکسیژن شود. پس از سیل(دوخت) کیسه، محصول چای در فضایی خشک بدون اکسیژن قرار میگیرد و عمر مفید آن میتواند افزایش یابد. ازآنجاییکه نیتروژن گازی بیضرر و بیاثر است، فلاشینگ نیتروژن به محبوبترین فناوری بسته بندی اتمسفر اصلاحشده برای محصولات چای تبدیل شده است. این روش معمولاً در بسته بندی چای کیسهای و چای فلهای استفاده میشود.بستههای جاذب رطوبت و اکسیژن
این روش بسته بندی اتمسفر اصلاحشده شامل افزودن بستههای کوچک جاذب اکسیژن و رطوبت به بسته بندی چای است. این کیسه کوچک معمولاً حاوی مخلوطی از پودر آهن، کربن فعال یا آهک زنده است. این مواد میتوانند رطوبت، اکسیژن و بوی داخل کیسه را جذب کنند. پس از سیل(دوخت) کیسه، اتمسفر موجود در کیسه اصلاح میشود. این بستههای جاذب رطوبت و اکسیژن معمولاً برای افزایش ماندگاری کیسههای قهوه و چای فلهای استفاده میشوند.شیرهای یکطرفه
همانطور که از نام آن مشخص است، شیر یکطرفه به گاز موجود در کیسه اجازه میدهد تا از شیر خارج شود اما از ورود هوای خارجی جلوگیری میکند. این شیر معمولاً برای کاهش فشار گاز اضافی کیسه استفاده میشود تا مانع از ترکیدن کیسه شود. معمولاً شیرهای یکطرفه بسته بندی با اتمسفر اصلاحشده عمدتاً در بسته بندی قهوه استفاده میشوند. تحقیقات نشان میدهند دانههای قهوه برشتهشده به مدت چند روز مداوم دی اکسید کربن آزاد میکنند. هنگامی که دی اکسید کربن به تجمع خود ادامه میدهد، کیسه میترکد. بنابراین، هنگام بسته بندی دانههای قهوه برشتهشده، دی اکسید کربن اضافی باید از بسته بندی خارج شود.فیلمهای بسته بندی بریر
فیلمهای بسته بندی بریر بهعنوان فناوری بسته بندی اتمسفر اصلاحشده غیرفعال در نظر گرفته میشوند. فیلمهای بسته بندی خاص به جلوگیری از تماس با اکسیژن، دی اکسید کربن یا رطوبت کمک میکنند و در این روش نیازی به تغییر فضای بسته بندی نیست. بهطور کلی، فیلمهای بریر از یک یا چند لایه از فیلمهای انعطافپذیر ساخته شدهاند. این فیلمها میتوانند با رزینهای مخصوص برای محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش پوشش داده شوند. استفاده از این فیلمها برای بسته بندی چای باعث افزایش ماندگاری و حفظ عطر آن میشود.
انواع مختلف دستگاه های بسته بندی چای
یکی از دستگاه های تولیدی توسط شرکت استیل غرب آسیا، دستگاه بسته بندی چای است. این دستگاه ها در سایزها و اشکال مختلف وجود دارند:- دستگاه بسته بندی تری سیلر اتوماتیک
- دستگاه بسته بندی تری سیلر نیمهاتوماتیک
- دستگاه بسته بندی وکیوم چمبر
- دستگاه سیل رومیزی
- دستگاه ترموفرمینگ
دستگاه بسته بندی سیل وکیوم اتوماتیک
در طول بسته بندی با استفاده از دستگاه سیل وکیوم اتوماتیک، قوطیها، پاکتها و ظروف بهصورت اتوماتیک یا دستی در خط تولید قرار میگیرند. سپس چای با استفاده از دستگاه پرکن مولتیهد یا توزیندار به داخل ظروف ریخته میشود. سیستم کنترلکننده وزن به بررسی وزن میپردازد. بخشی از هوای داخل ظرفی که به سیستم قالب دستگاه رسیده از داخل ظرف خارج (وکیوم) میشود، در ادامه گاز متناسب با محصول به ظرف تزریق شده و در نهایت فیلم روی ظرف، سیل(دوخته) میشود. در انتها پاکتها از تونل یووی و متال دتکتور عبور داده میشوند. پس از تکمیل فرایند بسته بندی، فرایند تاریخزنی و نیز برچسب زنی بنا بنظر مشتری انجام میشود. در نهایت نیز ظروف بر روی میز ترافیک جمع میشوند.
دستگاه بسته بندی سیل وکیوم نیمهاتوماتیک
بسته بندی با استفاده از دستگاه تری سیلر نیمهاتوماتیک بدین صورت است که برخی از مراحل توسط اپراتور و بهصورت دستی است. روش کار دستگاه بسته بندی نیمه اتوماتیک میز روتاری طراحی و ساخت شرکت ماشینسازی استیل غرب آسیا به این صورت است: پسازآنکه اپراتور ظروف پر شده از محصول را بر روی قالب دستگاه قرار میدهد، میبایست میز آن را 180 درجه بچرخاند. سپس اپراتور با فشردن کلیدها، دستگاه شروع بکار می کند. قالب دستگاه قابل تعویض بوده و میتواند جهت ظروف با ابعاد مختلف، متغیر باشد. فرآیند تعویض قالب به دلیل طراحی کاربر پسند ، بسیار راحت و آسان بوده و شما می توانید با یک دستگاه، چند دست قالب داشته باشید. و شما می توانید با یک دستگاه، چند دست قالب داشته باشید. همچنین قطعات بهکاررفته در قالب دستگاه باعث میشود تا آببندی مناسب در زمان وکیوم، تزریق گاز و نهایتاً بسته بندی، بهدرستی و بدون خطا صورت گیرد.
دستگاه بسته بندی وکیوم چمبر
دستگاه بسته بندى وکیوم چمبر (وکیوم کابینی) جهت بسته بندى انواع محصولات غذایی در کیسههاى پلاستیکی مورداستفاده قرار میگیرد. عموماً توسط این دستگاه، بسته بندى محصولات با وکیوم کامل انجام میشود ولی این دستگاه توانایی بسته بندی با روش اتمسفر اصلاحشده را نیز دارد. دستگاه وکیوم چمبر دو کابینه بسیار کارآمد است و نیاز به فضاى کمی دارد. روش کار این دستگاه به صورتی است که نیاز به اپراتور دارد. کیسههای پلاستیکی پر شده از محصول، بهصورت دستی در دستگاه قرار داده شده و پس از وکیوم و تزریق گاز، بسته بندی بهصورت دستی از دستگاه خارج میشوند.
دستگاه ترموفرمینگ
یکی دیگر از دستگاه های تولیدی شرکت استیل غرب آسیا، دستگاه ترموفرمینگ است. تفاوت این دستگاه با دستگاه های سیل وکیوم در این است که ترموفرمینگ ظرف را هم میسازد. دستگاه ترموفرمینگ میتواند محصولات را در داخل ظروف پلاستیکی بسته بندی کند. در طول بسته بندی، فیلم در دستگاه قرار میگیرد و سپس توسط قالب، فرمدهی میشود. در ادامه بسته بندی شکل میگیرد و درنهایت برشهای نهایی قالب انجام میشود. پس از ساخت ظرف، پرکنهای توزیندار شروع به پر کردن ظروف میکنند. تزریق گاز و وکیوم براساس تنظیمات دستگاه انجام میشود. بسته بندی سیل (دوخت) شده و ظرف از دستگاه خارج میشود. در انتها نیز دستگاه ردیفکن اتوماتیک، جت پرینتر و میز ترافیک قرار دارند و فرایند بسته بندی را تکمیل میکنند. در بسته بندی توسط دستگاه های ترموفرمینگ میتوان از فیلمهای زیر استفاده کرد:- فیلم نرم و انعطافپذیر
- فیلم سخت (مانند ظروف یکبار مصرف)

دستگاه سیل رومیزی
از دستگاه سیل رومیزی برای بسته بندی چای در حجم پایین و سرعت کم استفاده میشود. در طول بسته بندی، اپراتور ظروف را بهصورت دستی با چای پر میکند. سپس فرایند وکیوم و دوخت زدن بسته به وسیله دستگاه انجام میشود. این فرایند بهصورت کاملاً دستی انجام میشود و برای مصارف خانگی یا کارگاههای کوچک مناسب است.
مزایای بسته بندی چای به روش وکیوم و اتمسفر اصلاح شده (MAP)
بسته بندی مناسب چای میتواند مزایای بیشماری را برای شما و مصرفکنندگان به همراه داشته باشد. این مزایا عبارتاند از:- افزایش ماندگاری چای با جلوگیری از اکسیداسیون، تخریب، فساد و آلودگی
- حفظ طعم، عطر، رنگ و ارزش غذایی چای با محافظت از آن در برابر نور، گرما، رطوبت و میکروبها
- افزایش رضایت مصرفکننده با بهبود ظاهر، تازگی و راحتی
- کاهش ضایعات و هزینههای مربوط به تلفات، آسیب و فاسد شدن چای
- فروش بیشتر با بهبود جذابیت بصری
قیمت دستگاه بسته بندی چای
یکی از عوامل مهم در هنگام انتخاب دستگاه بسته بندی، توجه به قیمت آن است. عوامل زیادی بر قیمت دستگاه های بسته بندی تأثیر میگذارند که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم:- نحوه عملکرد دستگاه: یکی از فاکتورهای مهم و تأثیرگذار بر قیمت دستگاه های بسته بندی، نحوه عملکرد آنها ازجمله سرعت، دقت، حجم تولید، اتوماتیک یا دستی بودن و ... است.
- اجزا و قطعات مورد استفاده در دستگاه: معمولاً در ساخت دستگاه های بسته بندی دستی از قطعات متحرک کمتری استفاده میشود. درحالیکه در ساخت دستگاه های اتوماتیک قطعات و تجهیزات جانبی پیشرفتهتری استفاده میشود. این عوامل تاثیر قابلتوجهی بر قیمت دستگاه دارند.
- امکانات دستگاه: تواناییها و قابلیتهای دستگاه های بسته بندی از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت آنها هستند. بهعنوان مثال یکی از امکانات مهم دستگاه های بسته بندی شرکت استیل غرب آسیا، توانایی آنها در استفاده از روش اتمسفر اصلاحشده است. این شرکت از بهترین کیفیت، امکانات و تکنولوژیهای روز دنیا در ساخت دستگاه های بسته بندی خود استفاده میکند.
- میزان ظرفیت دستگاه: ظرفیت و سایز دستگاه نیز عاملی مؤثر بر قیمت است. دستگاه های بزرگتر با حجم تولید بیشتر قیمت بالاتری نسبت به دستگاه های کوچکتر با حجم تولید کمتر دارند.
- کاربرد دستگاه: دستگاه های بسته بندی صنعتی بهخاطر داشتن ابعاد بزرگتر به موتوری قویتر نیاز دارند.
- کیفیت ساخت: نوع متریال مورد استفاده برای ساخت بدنه دستگاه و قطعات تأثیری مستقیم بر قیمت آن میگذارد. در برخی موارد مصرفکننده دستگاهی با متریال با کیفیت و طول عمر بالا سفارش میدهد.
- نوع محصول: نوع محصول تولیدی بر قیمت دستگاه تأثیر میگذارد. بهعنوان مثال دستگاه های بسته بندی محصولات غذایی با حساسیت بیشتری ساخته میشوند. همچنین مایع یا جامد بودن محصول نیز بر روی ساخت تأثیر میگذارد.
- روش بسته بندی: روش بسته بندی اتمسفر اصلاحشده نیاز به تجهیزاتی جداگانه مانند ژنراتور نیتروژن دارد.